مشکلات و بیماری های کلیه که باعث درد می شوند!

کلیه ها دو عضو بدن هستند که وظیفه ی اصلی آنها خارج کردن مایعات اضافی و مواد زائد از بدن است. تنظیم موادی چون نمک، پتاسیم و اسید بدن که امری بسیار ضروری است، توسط کلیه ها انجام می شود. عملکرد کلیه همچنین منجر به تولید هورمون ‌هایی می‌ گردد که روی عملکرد سایر اعضای بدن تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، برخی از این هورمون ها به تنظیم فشار خون و تولید گلبول قرمز کمک می کنند.

هر کلیه حدود یک میلیون فیلتر کوچک به نام نفرون دارد.

مشکلات کلیوی در اغلب اوقات علائمی ایجاد نمی کنند. در برخی موارد حتی ممکن است بیمار بدون اینکه هیچ علائم خاصی داشته باشد، تا 90% عملکرد کلیه خود از دست بدهد.

کلیه در کجای بدن قرار دارد؟

• کلیه ها اندام های لوبیا شکلی (در ابعاد ) هستند که چسبیده به عضلات کمر، در قسمت بالای شکم قرار دارند.
• کلیه ها در هر دو طرف بدن به صورت قرینه واقع شده اند. البته به علت وجود کبد در سمت راست بدن، کلیه سمت راست کمی پایین تر از کلیه سمت چپ قرار دارد.

وظیفه ی کلیه چیست؟

همانطور که پیش از این اشاره کردیم، اصلی ‌ترین وظیفه ی کلیه، حذف مواد زائد و مایعات اضافی از بدن است. این مواد زائد و مایعات اضافی، از طریق ادرار از بدن خارج می شوند. علاوه بر این، کلیه وظیفه ای کلیدی در تنظیم اسید، پتاسیم و نمک بدن بر عهده دارد.

همچنین، کلیه ها هورمون هایی را ترشح می کنند که عامل تحریک تولید گلبول قرمز است. گلبول قرمز به تنظیم فشار خون و کنترل متابولیسم کلسیم و سایر الکترولیت ها در بدن کمک می کند.

مشکلات و بیماری های کلیه که باعث درد می شوند!

بسیاری از بیماری های کلیوی که باعث بروز درد کلیه (درد پهلو) می شوند، به دلیل بیماری های زمینه ای اکتسابی اتفاق می افتند. درد ناشی از مشکلات کلیوی ممکن است مزمن یا ناگهانی باشد. برخی از بیماری ها نیز مادرزادی هستند. به عبارت دیگر، بعضی از افراد ممکن است با نقص هایی متولد شوند که از نظر ژنتیکی روی کلیه ها تأثیر می گذارد.

درد کلیه یا درد پهلو ممکن است شدید، نسبتاً ثابت و تیز باشد. این درد با نام «رنال کولیک» شناخته می شود. رنال کولیک معمولاً زمانی رخ می دهد که سنگ کلیه یا سایر مشکلات کلیوی، لوله ی تخلیه کلیه (حالب) را مسدود کرده است. با این وجود، سایر مشکلات کلیوی معمولاً باعث بروز درد خفیف مزمن و بعضاً درد شدید در کلیه می شوند.

برخی از این بیماری ها عبارتند از:

• عفونت مجاری ادراری (UTI)
• عفونت کلیه (پیلونفریت)
• هیدرونفروز کلیه
• سرطان کلیه
• هر چیزی که باعث فشردگی کلیه شود (مثل یک تومور بزرگ)
• گلومرولونفریت
• بیماری کلیه پلی کیستیک (مادرزادی)
• نقص های مادرزادی در سیستم کلیوی که منجر به انسداد جزئی یا کامل جریان ادرار می شود.
• داروها یا سمومی که به بافت کلیه آسیب می رسانند (به عنوان مثال مصرف بیش از حد داروهایی مثل ایبوپروفن و قرار گرفتن در معرض آفت کش ها)
• درد کلیه در زمان بارداری
• خونریزی کلیه به دلایلی مثل ضربه و جراحت کلیه
• استیج های پایانی بیماری کلیوی (بیماری کلیوی وخیم)

علاوه بر موارد فوق، عفونت مثانه، سنگ کلیه، ایجاد لخته خونی در کلیه و هیدرونفروز نیز می تواند سبب درد شود. اما از میان این بیماری ها ایا هیدرونفروز کلیه خطرناک است؟

چه زمانی برای درد کلیه باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر دچار درد کلیه شده اید، به هیچ وجه مراجعه به پزشک را به تأخیر نیندازید. با وجود اینکه درد پهلو معمولاً در مشکلات زمینه ای کلیوی دیده می شود، اما بیماری های متعدد دیگری نیز وجود دارند که دردی مشابه مشکلات کلیوی را ایجاد می کنند. مراجعه به یک متخصص می تواند به تشخیص دقیق مشکل زمینه ای شما کمک کند. هر گونه درد ناگهانی شدید کلیه یا پهلو باید بلافاصله توسط پزشک معاینه شود.

علائم هشدار دهنده برای وجود بیماری کلیوی همراه با درد کلیه عبارتند از:

• وجود خون یا پروتئین در ادرار
• تکرر ادرار مخصوصاً در شب؛ دشواری دفع ادرار یا درد در زمان ادرار
• فشار خون بالا
• ورم دست ها و پاها، یا پف اطراف چشم
• آزمایش هایی که مقادیر غیر معمول کراتین، نیتروژن اوره خون (BUN)، یا نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) کمتر از 60 (با واحد ml/min/m²) را نشان دهد.

علاوه بر این، اگر فردی مبتلا به دیابت یا هر گونه مشکل مادرزادی باشد (که منجر به نقص های عملکردی کلیه می شوند) باید برای پیشگیری یا اطلاع از نقص عملکردی کلیه یا نارسایی کلیه به طور منظم به متخصص مراجعه کند.

درد کلیه چگونه درمان می شود؟

• درمان درد کلیه (درد پهلو) با توجه به علت زمینه ای آن متفاوت است.
• برای درد ناشی از عفونت های کلیوی و سنگ کلیه، معمولاً پزشک داروهایی مثل ایبوپروفین، کتورولاک (تورادول)، استامینوفن یا بعضاً مقادیر کم مورفین (برای سنگ کلیه) را تجویز می کند. البته، این داروها تنها تسکین دهنده ی درد کلیه بوده و قادر به درمان علت زمینه ای درد نیستند.
• برخی از بیماران ممکن است به طور ناگهانی، سنگ های کلیه ی کوچک (با قطر کمتر از 6 میلی متر) را دفع کنند؛ یعنی ادرار سنگ های کلیه ی آزار دهنده را از مجاری ادراری شسته و از بدن خارج می کند. با دفع سنگ کلیه، درد بیمار نیز از بین می رود.
• عفونت هایی مثل عفونت مجاری ادراری (UTI) و پیلونفریت (عفونت کلیه) معمولاً نیازمند درمان با آنتی بیوتیک (علاوه بر مسکن برای درد) می باشند.
• اگر سنگ کلیه به طور کامل مسیر خروج ادرار را مسدود کند، یا قطر سنگ حدود 6 میلی متر یا بیشتر باشد، آنگاه برای دفع سنگ و رفع مشکل، به جراحی اورولوژیک نیاز خواهید داشت. تکنیک های جراحی رتروگرید (جراحی های بسته ای که به برش احتیاج ندارند) تقریباً سرپایی بوده و دوره ی نقاهت کوتاهی دارند (یک یا چند روز). برای مشکلات شدیدتر کلیه ممکن است به جراحی های جدی تری نیاز داشته باشید، که دوران نقاهت طولانی تری نیز دارند(چند هفته تا چند ماه).

• سایر دلایل زمینه ای درد پهلو ممکن است نیازمند درمان همزمان درد و مشکلات زمینه ای باشد. البته، بیماران دچار مشکلات شناخته شده ی کلیه (بیماری کلیه) یا محدودیت های عملکرد کلیه، نباید از داروهای مسکنی که توسط کلیه تصفیه می شوند (و منجر به آسیب های بیشتر کلیوی می شوند) استفاده کنند.

آدرس مطب دکتر رضا ولی پور متخصص ارولوژی تهران – شهرک غرب – خیابان شهید دادمان – انتهای خیابان درختی – پلاک ۱۰۰ می باشد.

برای اطلاعات بیشتر یا تعیین نوبت می توانید با شماره ۰۹۱۰۰۹۸۸۲۷۲ تماس بگیرید  و یا از وب سایت ما به نشانی  https://dr-valipour.com دیدن کنید.